سه مختصات انتخابات مطلوب آیت‌الله خامنه‌ای

 تا حدود تنها 8 ماه مانده به انتخابات خرداد 92 که موضوع نامزدی هاشمی رفسنجانی بر سر زبان ها افتاده بود، آیت الله خامنه ای طی سخنانی در مورخ 27 مهر 91 ناخرسندی خود را از گرم شدن زود هنگام انتخابات اعلام کرده بود. وی با رد کامل ورود زود هنگام برخی به عرصه انتخابات گفت: "انتخابات نزدیک نیست [!] ولی برخی [؟] ازهمین حالا وارد این عرصه می شوند که اصلا این مسئله را تأیید نمی کنیم زیرا هر چیز باید در جای خود و وقت خود انجام شود".

سه مختصات انتخابات مطلوب آیت الله خامنه ای

با اعلام مخالفت آیت الله خامنه ای نسبت به نامزدی احمدی نزاد در انتخابات ریاست جمهوری سال 96، عملا انتخابات دور بعدی ریاست جمهوری کلید خورده است با این تفاوت که این بار و در اول گام، مداخله آیت الله خامنه ای موجب حذف یک نامزد احتمالی شده است. به این ترتیب، مهم ترین بارزه مداخله آشکار آیت الله خامنه ای را می توان نقشی دانست که او بی پروا و بر خلاف قانون برای خود جهت ترسیم "آرایش انتخابات" بعدی قائل است.

این یادداشت در صدد تبین ابعاد غیرقانونی مداخله آیت الله خامنه ای در تضییع حق یک شهروند (در مورد اخیر احمدی نژاد) نیست بلکه پرسش این است که اگر آیت الله  خامنه ای حاضر است بی پروا در شکل دادن آرایش انتخابات مداخله کند، اساساً "مختصات یک انتخابات خوب" از نظر او چیست؟

اهمیت این پرسش در آن است که اگر مختصات انتخابات مطلوب آیت الله خامنه ای را بدانیم، آنگاه می توان به یک ارزیابی درست دست یافت که فاصله انتخابات ایران با یک انتخابات با استاندارد جهانی چه میزان است. این ارزیابی از آن رو مهم است که آیت الله خامنه ای مدعی است "انتخابات های ما بر طبق معیارهای متعارف بین المللی یکی از بهترین و سالم ترین انتخابات بوده است".  

در زیر به سه مختصات انتخابت خوب از نظر آیت الله خامنه ای می پردازیم.

سه مختصات انتخابات مطلوب آیت الله خامنه ای

یکم: مخالفت با کارزار انتخاباتی زود هنگام

با مروری بر رفتار آیت الله خامنه ای در بیشتر انتخابات ریاست جمهوری پیشین، دانسته می شود که وی چندان مایل به گرم شدن زود هنگام تنور انتخابات نیست. برای مثال در حالی که اینک نزدیک به 8 ماه تا دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری باقی است هنوز هیچ فردی حتی حسن روحانی نامزدی رسمی خود را اعلام نداشته است. تنها فردی که تاکنون به طور غیر رسمی نیت خود را برای نامزدی با انجام سفرهای استانی نمایان ساخته بود، محمود احمدی نژاد بود که در اثر مخالفت خامنه ای از گردونه خارج شد.

بد نیست به یاد آوریم که در تا حدود تنها 8 ماه مانده به انتخابات خرداد 92 که موضوع نامزدی هاشمی رفسنجانی بر سر زبان ها افتاده بود، آیت الله خامنه ای طی سخنانی در مورخ 27 مهر 91 ناخرسندی خود را از گرم شدن زود هنگام انتخابات اعلام کرده بود. وی با رد کامل ورود زود هنگام برخی به عرصه انتخابات گفت: "انتخابات نزدیک نیست [!] ولی برخی [؟] ازهمین حالا وارد این عرصه می شوند که اصلا این مسئله را تأیید نمی کنیم زیرا هر چیز باید در جای خود و وقت خود انجام شود".

در حالی که در 8 ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری سال 92 نیز هنوز نام نامزدها (چه رسد به برنامه های آنان) روشن نیست، خوب است انتخابات مطلوب آیت الله خامنه ای را با مبارزات انتخاباتی امریکا مقایسه کنیم که نزدیک به یک سال و نیم از آن می گذرد و طی آن از فوریه 2015 یک یک نامزدها از احزاب مختلف، ورود خود را در انتخابات اعلام کرده و تنور انتخابات این کشور را گرم کرده اند.

این نامزدها در مبارزات درون حزبی طی صدها ساعت کارزار انتخاباتی به مبارزه برخاسته اند تا اینک دونالد ترامپ از حزب جمهوری خواه و هیلاری کلینتون از حزب دمکرات در برابر یکدیگر قرار گرفته اند. در روند خروج یک یک دیگر نامزدها، هرگز نهادی همچون شورای نگهبان وجود نداشته و ندارد تا نامزدی در حد و اندازه هاشمی رفسنجانی را "رد صلاحیت" کند. این تنها رأی گیری از مردم است که نامزدی را از صحنه خارج و نامزدی را به جلو می اندازد.

جالب تر اینکه در 8 ماه به انتخابات 92 در حالی حتی نام نامزد ها معلوم نیست که در امریکا نه تنها نامزد اصلی بلکه معاون اول او نیز مشخص است. از قضا در روند مناظرات نامزدها، مناظراتی به معاونین آن ها نیز اختصاص داده می شود که رأی دهندگان گوشه گوشه زوایای یک نامزد و معاون او را مورد تدقیق و موشکافی قرار دهند.

دوم: شورای نگهبان حق الناس

معمولا 6 ماه باقی مانده به انتخابات ریاست جمهوری در ایران، نامزدهای گام به عرصه انتخابات می گذراند. اما، هیچ نامزدی نمی داند که در یک ماه به انتخابات مانده آیا از فیلتر شورای نگهبان خواهد گذشت یا نه.

گو اینکه این یادداشت در صدد ارزیابی عملکرد مخرب شورای نگهبان در روند انتخابات نیست ولی ذکر این مثال کافی است که شخصی همچون سید رضا زواره ای (عضو حقوقدان و قائم مقام دبیر شورای نگهبان) در انتخابات 84 از سوی همان شورای نگهبان که خود عضو آن بود رد صلاحیت شد. جالب اینکه زواره ای در انتخابات ریاست جمهوری 76، در کنار خاتمی، ناطق نوری و ری شهری یکی از چهار نامزد تایید صلاحیت شده آن دوره بود.

پس از رد صلاحیتش در سال 84، زواره ای نامه ای به احمد جنتی می نویسد و استدلال می کند که "در سال 76 شورای نگهبان بنده را برای نامزدی ریاست جمهوری احراز صلاحیت کرد. پس باید اقدامی که موجب عدم احراز صلاحیت این دوره [84] شده بعد از 76 باشد. اگر چنین است نمی بایست حداقل در سال 82 برای سالی دیگر به عنوان قائم مقام دبیر شورا انتخاب می شدم".

جالب اینکه رسانه های ایران از این تصمیم شورای نگهبان در رد صلاحیت عضو پیشین خود با عنوان "یک رد صلاحیت تاریخی" نام بردند تا آنکه در سال 92 نیز برای بار دیگر صلاحیت رییس جمهور پیشین و رییس کنونی تشخیص مصلحت نظام رد شد.     

اما، شگفت اینکه به رغم کلیه مظالمی که شورای نگهبان در رد صلاحیت هزاران نامزد اعمال داشته، آیت الله خامنه ای نظر شورای نگهبان را از مصادیق "حق عقلی و منطقی وحق الناس" دانسته است. او گفته که : "شورای نگهبان یکی از برکاتش همین است که مراقب خطا و اشتباه اند....شورای نکهبان چشم بینای نظام در انتخابات است. در همه جای دنیا هم یک چنین چیزی وجود دارد (!) حالا اسمش چیز دیگر است.اگر دیدند کوتاهی شده و آدمی که صلاحیت ندارد وارد شده جلوی او را می گیرند. این حق قانونی آن هاست. حق عقلی و منطقی آن هاست...بخش از حق الناس، همین حق رأی شورای نگهبان است. حق نظارت استصوابی شورای نگهبان جزو حق الناس است".   

سوم: انتخاباتی بدون احزاب

تقریبا هرگز دیده و شنیده نشده که آیت الله خامنه ای سخنی از نقش احزاب در روند انتخابات زده باشد. احزاب موثرترین جریان تاثیرگذار در روند انتخابات ها در نظام های سیاسی پیشرفته است. اما، آیا کسی در یاد دارد که آخرین بار که آیت الله خامنه ای سخنی با احزاب داشته کی بوده؟ آیا در میان هزاران دیداری که او تا کنون با اقشار مختلف داشته یک بار دیده شده که وی دیداری با سران احزاب فعال در ایران (هرچند که بی جان اند) داشته باشد؟

انتخابات مطلوب آیت الله خامنه ای انتخاباتی است که از اساس احزاب در آن نقشی نداشته باشند. در مقابل دلایل روشنی در دست است که سپاه پاسداران (بازوی نظامی آیت الله خامنه ای) تا کنون بارها و بارها نقش موثر در مسیر انتخابات داشته بدون اینکه حتی یک بار مورد نهی و نهیب آیت الله خامنه ای قرار گیرد. او نه تنها موافق نقش احزاب نیست بلکه موفق نقش سپاه در اعمال نفوذ و مهندسی انتخابات است. برای مثال علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تا آنجا پیش رفت که یک بار اعلام کرد «مهندسی معقول و منطقی انتخابات» وظیفه ذاتی سپاه  است.سردار پاسدار رمضان شریف، مسئوول روابط عمومی سپاه پاسداران، نیز گفته بود که: "سپاه شفاف‌سازی و ارائه معیارها و شاخص‌های کاندیدای اصلح در عرصه انتخابات را همواره به مثابه یک رسالت انقلابی و وظیفه شرعی دنبال کرده است".

طرح موضوع مهندسی انتخابات توسط نماینده آیت الله خامنه ای چنان انتقادهای تندی را علیه نقش سپاه به راه انداخت که سرلشگر فیروزآبادی، رییس وقت ستاد کل نیروهای مسلح، در صدد لاپوشانی این گاف بزرگ او بر آمد و گفت: "قصد ایشان[حجت‌الاسلام سعیدی] ورود به مبحث دخالت یا حتی روشنگری‌ نبوده و منظورشان این بوده که سازمان‌های عقیدتی سیاسی و نمایندگی‌های ولی فقیه در نیروهای مسلح وظيفه دارند که عدم ورود نیروهای مسلح در جهت‌گيری‌های انتخاباتی را گوشزد کنند، که این همان مهندسی انتخابات است".

ننیجه:

به رغم اینکه می توان مواردی بیش از این سه را در مورد مختصات انتخابات مطلوب آیت الله خامنه ای برشمرد، اما، با همین سه مورد نیز می توان انتخابات سال 96 را از هم اکنون رصد کرد و دید که اولا نامزدها از چه زمان مشخص می شوند ثانیا کدامشان از فیلتر شورای نگهبان می گذرند و ثالثا نقش سپاه در روند انتخابات چگونه است.

با این ارزیابی مختصر آنگاه می توان به سنجش سخن آیت الله خامنه ای پرداخت که انتخابات های جمهوری اسلامی را منطبق بر معیارهای متعارف بین المللی و از بهترین و سالم ترین انتخابات ها می داند.

http://www.radiofarda.com/a/f12-how-khmenei-wants-the-elections-to-proceed/28028472.html