اینک خلأ قدرت
قانونی از یک سو و قدرت نمایی شیعیان حوثی از سوی دیگر در حالی در یمن جریان دارد
که مرگ عبدالله پادشاه عربستان، این کشور را در وضعیتی قرار داده تا نتواند بازیگر
فعال در یمن باشد. از این رو، بعید به نظر می رسد تا هنگام جا افتادن اقتدار داخلی
و خارجی ملک سلیمان پادشاه جدید این کشور، ریاض بتواند بازیگر عمده ای در تحولات
یمن باشد.
خلأ قدرت در یمن:
چشم اندازه تجزیه دوباره
پس از تصرف صنعا به
دست نیروهای مسلح حوثی در 21 سپتامبر 2014، قابل پیش بینی بود که حوثی های پیشروی
خود را تا ساقط کردن دولت ادامه خواهند داد. عبدالملک حوثی طی سخنان گفته بود که :
"برای خواسته های خود مرزی نمی شناسیم و کلیه گزینه ها را متصور می دانیم".
وی این سخنان را تنها دو روز پیش از استعفای نخست وزیر خالد بحاح و استعفای رییس
جمهور عبدربه منصور هادی اعلام کرده بود.
ربودن احمد عوض
بن مبارک رییس دفتر رییس جمهور و حمله میلیشیای حوثی (انصار الله) به خودروی نخست
وزیر، دو نمونه از اقداماتی بود که حوثی ها برای نشان دادن ضرب شست خود انجام داده
بودند. بدین ترتیب استعفای نخست وزیر و رییس جمهور در حالی انجام شد که آنان اندک
امنیت جانی نیز برای خود نمی دیدند.
استعفای همزمان
نخست وزیر و رییس جمهور یمن (که در نوع خود کم نظیر است)، نشان از دارد که حوثی ها
با توجه به برتری نظامی خود، هیچ نیازی به مصالحه سیاسی با نخست وزیر و رییس جمهور
نمی دیدند. از این رو، این دو نیز نخواسته اند که آلت فعل خواسته های حوثی ها
باشند و در نتیجه گزینه استعفای همزمان را برگزیده اند تا اگر حوثی ها به فکر
تشکیل کابینه خود هستند، شانس خود را بیازمایاند.
بدین ترتیب یمن
در مرحله ای گام نهاده که کشوری "بدون کابینه" و "بدون حکومت"
است یعنی وضعیت خلأ قدرت که بالقوه می تواند رقابت ریز و درشت جریان های سیاسی و
قومی را دامن بزند.
به بیان ساده
گرچه حوثی ها توانسته اند در مدت زمان اندکی دستاوردهای نظامی چشمگیری ( مثلا تصرف
14 استان از 22 استان از جمله تصرف پایتخت، تصرف پایگاه های مهم نظامی با انبارهای
تسلیحاتی آن ها، تصرف تعدادی از بنادر و فرودگاه های استراتژیک و..) بدست آورند،
اما، همین که بخواهند دولت مطلوب خود را به کرسی بنشانند، فتیله جنگ شیعه و سنی را
شعله ور کرده اند . این در حالی است که جمعیت شیعیان حوثی چیزی بیش از 40 درصد از
جمعیت یمن نیست.
حال اگر حوثی ها بخواهند
دولت وحدت ملی با کمک سنی ها را بر سرکار آورند، این تجربه عملا با استعفای نخست
وزیر و رییس جمهور منتفی شده و اگر بخواهند دولت یکپارچه خود را به کرسی بنشانند
با مخالفت اکثریت سنی این کشور مواجه خواهند شد که در نتیجه پتانسیل آن را دارد که
جنگ شیعه- سنی را شعله ور کرده و تجزیه دوباره یمن را رقم زند.
سقوط دولت یمن؛ نماد سقوط طرح عربستان
سقوط دولت و
کابینه یمن نه صرفا از آن جهت مهم است که این کشور را در آستانه جنگ داخلی و تجزیه
قرار داده بلکه از آن جهت نیز مهم است که با قدرت نمایی حوثی های مورد حمایت
تهران، عمر دولتی به پایان رسیده که با کمک کشورهای عربی (به ویژه عربستان) به
جایگزینی علی عبدالله صالح برگزیده شده بود.
در پی یک سال قیام
مردم یمن در 2011 علیه علی عبدالله صالح، سرانجام وی بنا به طرح و پیشنهادی که در
23 نوامبر 2011 در ریاض به امضای او رسید، به واگذاری قدرت به معاون خود (عبدربه
منصور) و کناره گیری از قدرت تن داد.
این طرح که با
حمایت تمامی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و به محوریت عربستان راه را برای انتقال
سیاسی فراهم می ساخت موجب شد که منصور در فوریه 2012 با احراز 98% آرا در
انتخاباتی که میزان مشارکت آن 65% بود به ریاست جمهوری یمن برگزیده شد.
اینک پس از سه
سال پرآشوب، منصور در حالی استعفای خود را تقدیم کرده که عملاً مصالحه ملی بر اساس
توافق امضا شده در ریاض برای انتقال آرام قدرت شکست خورده است.
جنگ نیابتی تهران- ریاض
با توجه به حمایت
صریح تهران از حوثی های یمن، آنچه اینک در یمن در حال رخ دادن است ادامه جنگ
نیابتی تهران- ریاض است که در گوشه گوشه خاورمیانه از جمله بحرین، عراق، سوریه،
لبنان نیز مشاهده می شود.
جمهوری اسلامی پنهان
نکرده که از حوثی های یمن حمایت می کند. علی اکبر ولایتی مشاور ارشد آیت الله خامنه
ای در دیدار با جمعی از علمای زیدی یمن در تاریخ ۲۶ مهر (یک ماه پس از تصرف پایتخت
توسط حوثی ها) گفت:
"از اخبار پیروزی‌های ارزشمند شما بسیار خرسندیم و به شما تبریک می‌گوییم... پیروزی‌های
شما نشان می‌دهد که کاری حساب شده... انجام گرفته است و اکنون توانسته‌ایم در اوضاع
با تسلط کامل وارد شده و موانع را از سر راه برداریم."
ولایتی با ابراز امیدواری
از اینکه انصارالله نیز بتواند در یمن نقشی مانند نقش حزب‌الله در لبنان ایفا کند،
خاطرنشان کرد: "جمهوری اسلامی این را بخشی از حرکت بیداری اسلامی می‌داند....و
یقین داریم که شما بر توطئه‌ها پیروز خواهید شد."
به بیان دیگر اگر
در معادله قدرت منطقه ای تهران و ریاض ، عربستان به استناد قدرت نظامی خود، بحرین
را آرام کرد اینک تهران با پشتیبانی نظامی از شیعیان یمن، اوضاع را به زیان
عربستان در یمن برهم زده است. (مراجعه شود به مقاله: جنگ نیابتی تهران- ریاض؛ صنعا در تصرف شیعیان
حوثی)
این در حالی است
که این پیروزی برای حوثی های یمن برای تهران کم هزینه نبود. از جمله اقامتگاه سفیر
ایران در روز ۱۲ آذر ۱۳۹۳ توسط یک خودروی بمب گذاری شده مورد حمله ای انفجاری قرار
گرفت که در اثر آن یک نفر کشته و هفت نفر مصدوم شدند.
در اقدامی دیگر در
۲۸ دی ۱۳۹۲ عوامل ناشناس، قصد ربودن یک دیپلمات ایرانی به نام ابوالقاسم اسدی (۴۵ ساله)
را داشتند که در پی مقاومت وی، در جا او را به قتل رساندند.
حادثه قتل نامبرده،
تنها ۶ ماه پس از آن رخ داد که در ۳۰ تیر ۱۳۹۲ نوراحمد نیکبخت، یکی دیگر از دیپلمات
های جمهوری اسلامی در صنعا ربوده شد و از آن زمان تاکنون هیچ خبر موثقی درباره سرنوشت
او و عوامل ربایش او در دسترس نیست.
همزمانی خلأ قدرت در یمن و مرگ پادشاه سعودی
بدیهی است
عربستان (کشوری که یمن را حیاط خلوت خود می داند) نگران ترین همسایه ای است که به
هیچ وجه خشنود از وضعیت جاری در یمن نیست.
اینک خلأ قدرت
قانونی از یک سو و قدرت نمایی شیعیان حوثی از سوی دیگر در حالی در یمن جریان دارد
که مرگ عبدالله پادشاه عربستان، این کشور را در وضعیتی قرار داده تا نتواند بازیگر
فعال در یمن باشد. از این رو، بعید به نظر می رسد تا هنگام جا افتادن اقتدار داخلی
و خارجی ملک سلیمان پادشاه جدید این کشور، ریاض بتواند بازیگر عمده ای در تحولات
یمن باشد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر